Wielkopolskie Inspiracje – Wędrówki po Niepodległej #33

W naszych niepodległościowych wędrówkach, dotarliśmy już do ostatniego województwa. W Wielkpolsce

W zakładce Inspiracje publikujemy opisy szlaków niepodległościowych w każdym z województw. Wędrowaliśmy już przez:

• warmińsko-mazurskie,
• lubelskie,
• pomorskie,
• podlaskie,
• podkarpackie,
• dolnośląskie,
• kujawsko-pomorskie,
• łódzkie,
• śląskie,
• opolskie,
• mazowieckie,
• lubuskie,
• świętokrzyskie,
• małopolskie,
• zachodniopomorskie.

Dziś przyszła pora na województwo wielkopolskie. Tradycyjnie podzieliliśmy szlak na kolejne okresy historyczne, a na dole wpisu umieściliśmy link do pliku PDF z wygodną tabelką.

Powstanie kościuszkowskie 1794

• Winna Góra – cała Wielkopolska była terenem walk powstańców i dywizji gen. Jana Henryka Dąbrowskiego. W Winnej Górze znajduje się muzeum w pałacu – miejscu zamieszkania i pochówku generała.
• Strzelce Wielkie – nagrobek Hiacynta Wyssogota-Zakrzewskiego, pełnomocnika na Wielkopolskę Naczelnika Tadeusza Kościuszki w Powstaniu 1794 r.

Epoka napoleońska i Księstwo warszawskie

• Niegolewo – pomnik ku czci poległych pod Somosierrą.
• Opatówek – w 1826 roku został pochowany tutaj gen. Józef Zajączek, dowódca dywizji i V Korpusu Polskiego, namiestnika Królestwa Polskiego.
• Poznań, kościół św. Wojciecha – Znajdują się tu grobowce: Józefa Wybickiego – współtwórcy Legionów Polskich we Włoszech; gen. Amilkara Kosińskiego; Andrzeja Niegolewskiego – bohatera spod Somosierry; gen. Michała Sokolnickiego.

Królewstwo Polskie i Wielkie Księstwo Poznańskie

• Antonin – w pałacyku myśliwskim Radziwiłłów gościł Fryderyk Chopin w drodze do Paryża i dawał tu koncerty. Zatrzymał się tu w drodze na emigrację Stefan Garczyński. Na podstawie jego opowiadania, jako adiutanta (podtytuł wiersza), Adam Mickiewicz napisał Redutę Ordona.
• Piła – miejsce urodzenia Stanisława Staszica. Znajduje się tutaj muzeum jego imienia.

Powstanie listopadowe

• Michorzewo – przy kościele znajduje się nagrobek Emilii Szczanieckiej – organizatorki służby sanitarnej w Warszawie podczas powstania

Powstanie wielkopolskie 1848

• Poznań – utworzenie Komitetu Narodowego, czyli rządu powstańczego.
• Książ Wielkopolski – kurhan i krzyż powstańców..
• Miłosław – nagrobek na bratniej mogile powstańców, figura św. Wawrzyńca na zbiorowej mogile powstańców.
• Sokołów – na cmentarzu grób nieznanego powstańca, krzyż na zbiorowej mogile powstańców.
• Rogalin – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Rogalinek – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Doktorów – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Kcynie – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Żnin – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Bardo – bitwy i potyczki powstańców z wojskami pruskimi.
• Bąblin – mogiła mjr. Mikołaja Dobrzyckiego na miejscowym cmentarzu.
• Gostyń – tablica ku czci powstańców na murze kościelnym.
• Grodzisk Wielkopolski – muzeum Ziemi Grodziskiej, gdzie znajduje się m.in. Panorama bitwy z Prusakami.
• Kleczew – zbiorowa mogiła powstańców.
• Koźmin Wielkopolski – mogiła Józefa Kaniewskiego na miejscowym cmentarzu.
• Łabiszyn – zbiorowa mogiła powstańców na miejscowym cmentarzu.
• Rożnów – tablica pamiątkowa ku czci Józefa Konstantego Krzewskiego na miejscowym kościele.
• Starygród – na cmentarzu znajduje się mogiła kpt. Jakuba Hanna.
• Śrem – grobowiec powstańców na cmentarzu.
• Trzemeszno – zbiorowa mogiła powstańców; nagrobek Franciszka Kubiaka.
• Wałków – mogiła powstańców.
• Września – pomnik ku czci powstańców przy szosie do Gniezna, na cmentarzu zbiorowa mogiła powstańców.

Powstanie styczniowe 1863-1865

• Biskupice – miejsce urodzenia gen. Edmunda Taczanowskiego.
• Brdów – pomnik Karola Libelta i mogiła 70-ciu powstańców.
• Broniszewo – mogiła Józefa Wiklińskiego poległego w potyczce pod Nową Wsią, gdzie został rozbity oddział dyktatora powstania gen. Ludwika Mierosławskiego.
• Buk – nagrobek Władysława Niegolewskiego, powstańczego burmistrza miasta Koło.
• Dobrosław – miejsce bitwy stoczonej 2 III 1863 r. oraz zbiorowa mogiła powstańców z oddziału Kazimierza Mileęckiego i Antoniego Garczyńskiego.
• Gniezno – mogiła powstańca Wincentego Kosteneckiego.
• Gosławice – mogiła powstańcza na cmentarzu.

• Grabowa – miejsce bitwy stoczonej w dniu 30 V 1863 r. oraz zbiorowe mogiły powstańców oddziału płk. Edmunda Calliera.
• Grochowy – miejsce bitwy stoczonej w dniu 30 V 1863 r. oraz zbiorowe mogiły powstańców oddziału płk. Edmunda Calliera.
• Grodziec – miejsce bitwy stoczonej w dniu 30 V 1863 r. oraz zbiorowe mogiły powstańców oddziału płk. Edmunda Calliera.
• Ignacewo – miejsce bitwy stoczonej 11 V 1863 r. oraz pomnik na zbiorowej mogile powstańców z oddziału Edmunda Taczanowskiego.
• Kalisz – nagrobek Antoniego Frejtaga, oficera wojsk powstańczych.
• Kazimierz Biskupi – zbiorowa mogiła powstańców.
• Kleczew – miejsce bitwy stoczonej 10 VI 1863 r. i zbiorowa mogiła powstańców z oddziału płk. Edmunda Calliera i Wincentego Raczkowskiego.
• Ślesin – miejsce bitwy stoczonej 22 III 1863 r. oraz zbiorowa mogiła powstańców oddziału Kazimierza Mielęckiego. Mogiła Celestyna Milewskiego, poległego w bitwie pod Nową Wsią.
• Konin – mogiła oo. Maksymiliana Terejwo, kapelana oddziałów powstańczych gen. Edmunda Taczanowskiego.

• Krotoszyn – miejsce urodzenia gen. Mariana Langiewicza, dyktatora Powstania Styczniowego.
• Lądek – zbiorowa mogiła powstańców na cmentarzu.
• Licheń – nagrobek Witolda Turno, dowódcy oddziału w partii Taczanowskiego.
• Poznań, cmentarz Zasłużonych Wielkopolan – Nagrobek Stefana Mizerskiego.
• Pyzdry – pomnik na zbiorowej mogile powstańców 1863 r. Ochotnicy gromadzili się we wschodniej Wielkopolsce, skąd przedzierali się przez kordon graniczny do zaboru rosyjskiego i walczyli m.in. w bitwach pod Ignacewem, Pyzdrami, Dobrosłowem.
• Rożnowa – miejsce bitwy stoczonej 8 V 1863 r. oraz zbiorowa mogiła powstańców oddziału Edmunda Taczanowskiego.
• Sadlno – zbiorowa mogiła powstańców z oddziału Ludwika Mierosławskiego i Kazimierza Milęckiego poległych 21 II 1863 r. pod Nową Wsią.
• Trzemeszno – duża grupa gimnazjalistów poszła do Królestwa do Powstania, na cmentarzu mogiły: Łukasza Ciesielskiego i Karola Frankenberga.
• Mieczownica – mogiła zbiorowa powstańców na cmentarzu.

Przed I wojną światową

• Jaracz – Muzeum Młynarstwa.
• Kórnik – Biblioteka Kórnicka, a w niej kolekcja dzieł piśmiennictwa polskiego w XIX w.
• Opatówek – Muzeum Historii Przemysłu.
• Wolsztyn – Muzeum Regionalne.
• Września – Miejsce strajku szkolnego w 1901 r. Znajduje się tu Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich.

Odrodzenie Rzeczypospolitej 1918-1922

• Mogilno – miejsce urodzenia Jędrzeja Moraczewskiego, pierwszego premiera rządu Niepodległej Polski (w latach 1918–1919). Proboszczem Mogilna był
  ks. Piotr Wawrzyniak, działacz społeczny i gospodarczy. Warto odwiedzić także Muzeum Ziemi Mogileńskiej.
• Czarnków – Muzeum Ziemi Czarnkowskiej, gdzie znajduje się dział Powstania Wielkopolskiego.
• Grabonóg – Muzeum im. bł. Edmunda Bojanowskiego.
• Kalisz – Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej (dział XVIII–XX w.).
• Nakło nad Notecią – Muzeum Ziemi Krajeńskiej.
• Odolanów – Muzeum Regionalne, a w nim zbiory z okresu Powstania Wielkopolskiego.
• Ostrów Wielkopolski – Muzeum Miejskie, a w nim dział Powstania Wielkopolskiego.
• Poznań – Wielkopolskie Muzeum Wojskowe – największe zbiory militariów z okresu walk o niepodległość); Wielkopolskie Muzeum Walk Niepodległościowych; Muzeum Powstania Wielkopolskiego; Muzeum Historii Miasta Poznania (XVIII–XX w.); Muzeum Kazimiery Iłłakowiczówny.

• Puszczykowo – Muzeum Arkadego Fiedlera, działacza skautowego i podróżnika.
• Szczypiorno – Miejsce obozu, w którym w latach 1917-1918 więzieni byli Legioniści. To tam powstała gra nazywana „szczypiorniakiem”, czyli piła ręczna.
• Szreniawa – Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu.
• Złotów – Muzeum Ziemi Złotowskiej.
• Wolsztyn – Muzeum Marcina Rożka.
• Międzychód – w 1919 r. przyznany Polsce na mocy Traktatu Wersalskiego i zajęty w 1920 r. przez Wojsko Polskie.
• Zbąszyń – w 1919 r. przyznany Polsce na mocy Traktatu Wersalskiego i zajęty w 1920 r. przez Wojsko Polskie. Warto odwiedzić także Muzeum Ziemi Zbąszyńskiej.

Wielkopolskie Inspiracje – Wędrówki po Niepodległej #33 – Kliknij i pobierz powyższy wpis w formie wygodnej tabelki!

Szukasz pomysłu na obozowe zwiady? Wejdź w zakładkę Inspiracje, gdzie znajdziesz pomysły nie tylko na wędrówki niepodległościowym szlakiem, ale także scenariusze ognisk i szkice gawęd!